donderdag 28 december 2017

Platform 2032 en burgerschap


Het visietraject Onderwijs2032 is afgerond. Inmiddels is het vervolg gestart onder de naam Curriculum.nu. Leraren, schoolleiders en scholen buigen zich in 2018 over de vraag wat leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs moeten kennen en kunnen. Om op de hoogte te blijven en voor meer informatie kunt u terecht op de website Curriculum.nu. Onderstaand een korte terugblik

Maatschappelijke dialoog, visie, verdiepingsfase
In november 2014 startte een brainstorm #Onderwijs2032, hierop volgde een brede maatschappelijke dialoog. In januari 2016 bracht Platform Onderwijs2032 zijn visie uit over het onderwijs van de toekomst. Vervolgens is de visie getoetst in de onderwijspraktijk en werd het draagvlak onder leraren onderzocht (verdiepingsfase).   

Voorstel voor vervolg
Op basis van de opbrengsten hebben de Onderwijscoöperatie, de sectorraden (PO- en VO-raad), de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) en Ouders & Onderwijs (samen de Coördinatiegroep) gezamenlijk een plan gemaakt om te komen tot een herzien curriculum in het primair en voortgezet onderwijs (zie onderaan deze pagina). Met een centrale rol voor leraren in zogenaamde ‘ontwikkelteams’.
de Kamer
Na rondetafelgesprekken tussen Kamerleden en o.a. vakverenigingen, 
Het Platform Onderwijs2032 stelt voor om meer evenwicht te brengen tussen de drie hoofddoelen van het onderwijs: kennisontwikkeling, persoonsvorming en maatschappelijke toerusting. Het is daarvoor belangrijk het bestaande curriculum tegen het licht te houden en opnieuw te bepalen wat leerlingen minimaal moeten kennen en kunnen en dat vast te leggen in een kerncurriculum.

Het visietraject Onderwijs2032 is afgerond. Inmiddels is het vervolg gestart onder de naam Curriculum.nu. Leraren, schoolleiders en scholen buigen zich in 2018 over de vraag wat leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs moeten kennen en kunnen. Om op de hoogte te blijven en voor meer informatie kunt u terecht op de website Curriculum.nu. Onderstaand een korte terugblik

Maatschappelijke dialoog, visie, verdiepingsfase
In november 2014 startte een brainstorm #Onderwijs2032, hierop volgde een brede maatschappelijke dialoog. In januari 2016 bracht Platform Onderwijs2032 zijn visie uit over het onderwijs van de toekomst. Vervolgens is de visie getoetst in de onderwijspraktijk en werd het draagvlak onder leraren onderzocht (verdiepingsfase).   

Voorstel voor vervolg
Op basis van de opbrengsten hebben de Onderwijscoöperatie, de sectorraden (PO- en VO-raad), de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) en Ouders & Onderwijs (samen de Coördinatiegroep) gezamenlijk een plan gemaakt om te komen tot een herzien curriculum in het primair en voortgezet onderwijs (zie onderaan deze pagina). Met een centrale rol voor leraren in zogenaamde ‘ontwikkelteams’.
de Kamer
Na rondetafelgesprekken tussen Kamerleden en o.a. vakverenigingen, 
Het Platform Onderwijs2032 stelt voor om meer evenwicht te brengen tussen de drie hoofddoelen van het onderwijs: kennisontwikkeling, persoonsvorming en maatschappelijke toerusting. Het is daarvoor belangrijk het bestaande curriculum tegen het licht te houden en opnieuw te bepalen wat leerlingen minimaal moeten kennen en kunnen en dat vast te leggen in een kerncurriculum.






De burgerschapsopdracht: wet en regelgeving
27-2-2015
Wet
Scholen voor primair, voortgezet en speciaal onderwijs hebben een wettelijke opdracht om in hun onderwijsaanbod aandacht te hebben voor burgerschap. In de onderwijswetten (Artikel 8 lid 3 van de Wet op het primair onderwijs, artikel 17 van de Wet op het voortgezet onderwijs en artikel 11 lid 3 van de Wet op de expertisecentra) is de volgende formulering opgenomen:  
Het onderwijs:
1 gaat er mede van uit dat leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving;
2 is mede gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie;
3 is er mede op gericht dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdgenoten.




Kerndoelen voortgezet onderwijs
27-2-2015

De meest direct met burgerschap verbonden kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs staan in het leergebied mens en maatschappij. Onderstaande vier kerndoelen richten zich op meningsvorming, omgaan met diversiteit, democratie en politiek en Europese samenwerking:
De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan (kerndoel 36).
De leerling leert over overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur en levensbeschouwing in Nederland, leert eigen en andermans leefwijze daarmee in verband te brengen, en leert de betekenis voor de samenleving te zien van respect voor elkaars opvattingen en leefwijzen, en leert respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.(kerndoel 43).
De leerling leert op hoofdlijnen hoe het Nederlandse politieke bestel als democratie functioneert en leert zien hoe mensen op verschillende manieren bij politieke processen betrokken kunnen zijn (kerndoel 44).
De leerling leert de betekenis van Europese samenwerking en de Europese Unie te begrijpen voor zichzelf, Nederland en de wereld (kerndoel 45).
Ook andere kerndoelen uit dit leergebied kunnen in verband gebracht worden met burgerschap indien die kerndoelen geïnterpreteerd worden vanuit een burgerschapsperspectief. Zo kan kerndoel 37 (historische basiskennis en de tien tijdvakken) gebruikt worden om het ontstaan van de pluriforme democratische rechtsstaat uit te leggen en het verschil tussen de huidige samenleving en dictaturen zoals het nationaal socialisme. Kerndoel 39 (onderzoek doen) kan eveneens worden toegepast op een aspect van burgerschap. Kerndoel 42 (inzicht in de eigen omgeving) biedt een kans om in te gaan op zorg voor de omgeving en beïnvloeding van lokale besluitvorming. Kerndoel 47 (oorlog, vrede en mensenrechten) kan burgerschap in een breder internationaal perspectief plaatsen en legt een relatie met het belang van mensenrechten in een democratische samenleving.
Burgerschapsonderwijs heeft daarnaast raakvlakken met andere leergebieden in het de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Nederlands vormt daarbij een goede basis bestaande uit vaardigheden die van belang zijn voor 



burgerschap zoals: `het omgaan met informatiebronnen' (kerndoel 5), 'overleggen en discussiëren' (kerndoel 6), 'fictie en non-fictie' waaronder het 'uitbreiden van de belevingswereld'(kerndoel 8).

SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Nergens in Nederland is zoveel kennis over curriculum en curriculumontwikkeling beschikbaar. We ontwikkelen kennis en brengen praktijk, beleid, maatschappelijke ontwikkelingen en onderzoek samen.
SLO richt zich op het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. Daarbinnen houden we ons met alle vakgebieden bezig. Als onafhankelijke kennisinstelling verlenen wij diensten aan tal van partijen in praktijk en beleid. Ook adviseren en ondersteunen wij de overheid.








De burgerschapsopdracht: wet en regelgeving
27-2-2015
Wet
Scholen voor primair, voortgezet en speciaal onderwijs hebben een wettelijke opdracht om in hun onderwijsaanbod aandacht te hebben voor burgerschap. In de onderwijswetten (Artikel 8 lid 3 van de Wet op het primair onderwijs, artikel 17 van de Wet op het voortgezet onderwijs en artikel 11 lid 3 van de Wet op de expertisecentra) is de volgende formulering opgenomen:  
Het onderwijs:
1 gaat er mede van uit dat leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving;
2 is mede gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie;
3 is er mede op gericht dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdgenoten.




Kerndoelen voortgezet onderwijs
27-2-2015

De meest direct met burgerschap verbonden kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs staan in het leergebied mens en maatschappij. Onderstaande vier kerndoelen richten zich op meningsvorming, omgaan met diversiteit, democratie en politiek en Europese samenwerking:
De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen en te verdedigen, en daarbij respectvol met kritiek om te gaan (kerndoel 36).
De leerling leert over overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur en levensbeschouwing in Nederland, leert eigen en andermans leefwijze daarmee in verband te brengen, en leert de betekenis voor de samenleving te zien van respect voor elkaars opvattingen en leefwijzen, en leert respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.(kerndoel 43).
De leerling leert op hoofdlijnen hoe het Nederlandse politieke bestel als democratie functioneert en leert zien hoe mensen op verschillende manieren bij politieke processen betrokken kunnen zijn (kerndoel 44).
De leerling leert de betekenis van Europese samenwerking en de Europese Unie te begrijpen voor zichzelf, Nederland en de wereld (kerndoel 45).
Ook andere kerndoelen uit dit leergebied kunnen in verband gebracht worden met burgerschap indien die kerndoelen geïnterpreteerd worden vanuit een burgerschapsperspectief. Zo kan kerndoel 37 (historische basiskennis en de tien tijdvakken) gebruikt worden om het ontstaan van de pluriforme democratische rechtsstaat uit te leggen en het verschil tussen de huidige samenleving en dictaturen zoals het nationaal socialisme. Kerndoel 39 (onderzoek doen) kan eveneens worden toegepast op een aspect van burgerschap. Kerndoel 42 (inzicht in de eigen omgeving) biedt een kans om in te gaan op zorg voor de omgeving en beïnvloeding van lokale besluitvorming. Kerndoel 47 (oorlog, vrede en mensenrechten) kan burgerschap in een breder internationaal perspectief plaatsen en legt een relatie met het belang van mensenrechten in een democratische samenleving.
Burgerschapsonderwijs heeft daarnaast raakvlakken met andere leergebieden in het de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Nederlands vormt daarbij een goede basis bestaande uit vaardigheden die van belang zijn voor 



burgerschap zoals: `het omgaan met informatiebronnen' (kerndoel 5), 'overleggen en discussiëren' (kerndoel 6), 'fictie en non-fictie' waaronder het 'uitbreiden van de belevingswereld'(kerndoel 8).

SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Nergens in Nederland is zoveel kennis over curriculum en curriculumontwikkeling beschikbaar. We ontwikkelen kennis en brengen praktijk, beleid, maatschappelijke ontwikkelingen en onderzoek samen.
SLO richt zich op het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. Daarbinnen houden we ons met alle vakgebieden bezig. Als onafhankelijke kennisinstelling verlenen wij diensten aan tal van partijen in praktijk en beleid. Ook adviseren en ondersteunen wij de overheid.




zaterdag 23 december 2017

Burgerschap


Dit themanummer van Kunstzone gaat over burgerschap. Wat is goed burgerschap en hoe word je een verantwoordelijke burger? Onderwijs bereidt jongeren voor op het functioneren in de maatschappij. Hoe kunnen de kunstvakken hen daarbij helpen? In dit nummer aandacht voor invulling van het thema burgerschap vanuit verschillende methodes en disciplines. Hoe pakt het Openluchtmuseum het project Restart aan? Hoe laat je jongeren en daklozen samenwerken? Welke vragen stellen de theatermakers? Hoe ziet actueel en relevant beeldend kunstonderwijs eruit? 

Van gehoorzame naar verantwoordelijke burger

door Henk Langenhuijsen, p. 6-8
Onderwijs bereidt jongeren voor op het functioneren in de maatschappij. Dat heet tegenwoordig burgerschapsvorming. Wiel Veugelers bespreekt in het artikel de rol en de mogelijkheden van het vak in het onderwijs. Hij pleit voor een centraal digitaal platform voor docenten, omdat de huidige websites niet meer voldoen. Als voorbeeld van een kunstschool die burgerschapsvorming heeft begrepen, noemt hij Art-S-Cool in Den Haag.

Over gevoel, burgerschap in de muzieklessen

door Roos Al, p. 9
Roos Al schrijft over burgerschap binnen de muzieklessen en welke rol emotie in de lessen speelt.

Met woord en dans in gesprek

door Laura Kool, p. 10-11
Een artikel over danstheater AYA die maatschappelijke vraagstukken onder de aandacht brengt bij jongeren. Hoofd educatie, Annemieke Bot, vertelt hoe AYA jongeren in beweging zet.

Humanity House

door Melissa de Vreede, p. 12-13
Het doel van Humanity House is humanitaire thema's invoelbaar en bespreekbaar te maken. In dit museum worden leerlingen aan het werk gezet en moeten ze zich in verschillende rollen verdiepen- een asielzoeker, een medewerker van IND en een hulpverlener. Daarnaast is het mogelijk om de vaste tentoonstelling Ervaringsreis te bezoeken en de Humanity Game te spelen.   

Theater en burgerschap stellen dezelfde vragen

door Henk Langenhuijsen, p. 14-16
Theater als ontmoetingsplaats biedt veel kansen aan burgerschapsvorming. In het artikel schrijft Langenhuijsen hoe verschillende theatergroepen burgerschap in de educatieprogramma's inbedden. Voorbeelden zijn o.a. PlayBack, AanZ, Zerm, het Helder Theater en Toneelgroep Oostpool.

Inwoner zijn maakt je nog geen burger

door Floor Ockers, p. 18-19
Burgerschapsvorming wordt in dit artikel vanuit historisch perspectief belicht. Welke denkbeelden hadden Socrates, Plato en Aristoteles over burgerschap?

Lipland - een voorstelling over vluchtelingen en wachten

door Janneke van Wijk, p. 20-21
Toneelgroep Vest maakte een voorstelling over vluchtelingen. Na de voorstelling komt er een ex-vluchteling naar school voor een gesprek met kinderen.

Verborgen verhalen

door Nathalie Roos en Sanne Wichman, p.22-23
De projecten van EMIC bevinden zich op het snijvlak van community arts, hedendaagse kunst en kunsteducatie. De projectleiders Roos en Wichman zien interdisciplinariteit en maatschappelijk engagement als een belangrijk element in de kunsteducatie.

Een bordspel voor betere burgers

door Paul Rooyackers, p. 24-25
Een interview met filmmakers Visser en Duintjer. Zij hebben het filosofische bordspel NOMIZO ontwikkeld waarbij de spelers speels met meningen kunnen omgaan.

Gesprekken in het Anne Frank Huis

door Melissa de Vreede, p. 26-27
Het museum heeft sinds enige tijd een specifiek programma beschikbaar voor het MBO. De jonge bezoeker maakt kennis met ´het huis van´, de Jodenvervolging, de Tweede Wereldoorlog. Leerlingen worden aan het denken gezet met een spel waarbij ze een portretfoto aan een uitspraak moeten koppelen.

Wimpie & de Domino's

door Florrie van der Kamp, p. 28-29
Bestaat de band Wimpie & de Domino's nog, tien jaar na de oprichting? De band werd opgericht als een samenwerkingsproject van Kunstenaars & Co en de Kunstwerkplaats van zorginstelling Cordaan.

Haarsculpturen in het Wereldmuseum

door Judith Boessen, p. 30-31

Vrijheid om jezelf te kunnen zijn

door Sandro van der Leeuw, p. 32-33
Marian van Hoof, artistiek leider van Theater AanZ vertelt over de interactieve theatervoorstelling ID. Met een combinatie van theater, een nagesprek en een verwerkingsles zet het toneelgezelschap jongeren aan het denken over seksuele diversiteit.

In beweging door dans

door Laura Kool, p. 34-35
Petra Beers werkt in Amsterdam als vakdocent dans. Ze leert kinderen op de vreedzame basisschool De Notenkraker bewust met hun lichaam omgaan.   

Emergency Circus

door Moniek de Leeuw, p. 36-37
Emergency Circus is een organisatie die zich richt op het opvrolijken van mensen o.a. in ziekenhuizen en vluchtelingenkampen. Moniek de Leeuw volgde de organisatie en vertelt over haar ervaringen en de werkwijze van Emergency Circus.

Vloeken in de kerk

door Paul Rooyackers, p. 38-39
In Metaal Kathedraal in Utrecht worden theatrale ochtendmissen georganiseerd. Paul Rooyackers bezocht de mis met het thema Angst. Een dienst is een voorstelling die uit diverse werkvormen bestaat en slechts één keer wordt gespeeld.

Is jouw school neutraal gebied? deel 2/4 in de serie Een nieuwe manier van denken

door Nancy Hoffman, p. 42- 43
Nancy Hoffman en Inouschka de Nooijer geven antwoord op een eerder gestelde vraag: is jouw school neutraal gebied? Een gesprek over taal en verbeelding, over de beperkingen van taal, doodles, tekenen, symbolen en het onderwijs.

School van de toekomst

door Thea Vuik, p. 44-45
Vuik interviewt Saskia Kranendonk over het eindadvies Platform Onderwijs2032. Welke plaats krijgen onderdelen als creatieve ontwikkeling, kunst en cultuur in het kerncurriculum in de toekomst?

Het verleden heeft toekomst, deel 3/3 in de serie Erfgoed in het PO

door Janneke van Wijk, p. 46-47
In het primair onderwijs zijn de laatste jaren diverse leerlijnen erfgoed ontwikkeld. Ook op Europees niveau is er aandacht voor erfgoededucatie en interpretatie. Leren in een erfgoedcontext biedt leerlingen een rijke en inspirerende leeromgeving die het leerproces kan versterken.

Elkaar vanuit eigen kracht versterken

door Lisa van Bennekom, p. 48-49
Lili Schutte vertelt over het project waarbij het Conservatorium van Amsterdam en drie Amsterdamse PABO's samenwerkten om het muziekonderwijs op de basisschool te versterken. Elkaar (groepsleerkracht en de vakdocent) vanuit de eigen kracht versterken en als groepsleerkracht een rolmodel zijn door actief mee te doen in de muziekles bleken belangrijke factoren voor het verbeteren van de kwaliteit van de muziekles.

Remix je curriculum!

door Marjo van Hoorn, p. 50-51
Emiel Heijnen ontwikkelde een model waarmee op innovatieve wijze theoretische principes van authentieke kunsteducatie in de praktijk kunnen worden gebracht. In het artikel gaat van Hoorn in op het hoe en waarom en vat daarnaast de opbrengsten kort samen.

Waardevolle mixtures

door Thea Vuik, p. 52-53
Een interview met Alexander Rinnooy Kan over zijn betrokkenheid bij het Platform Onderwijs 2032.

Hoe praat je met jongeren over sexting of comazuipen?

door Lonneke Laurant, p. 56-57
Een interview met artistiek leider Kim Zonneveld van theatergroep PlayBack over het bespreekbaar maken van onderwerpen als alcohol, drugs, pesten, seksualiteit of geld met pubers.           

Inburgeren in Anderland, deel 3/3 in de serie Burgerschap, kunst & cultuur

door Melissa de Vreede, p. 58-61
In het project Restart van het Nederlands Openluchtmuseum verplaatsen leerlingen zich in de positie van een migrant. Als Anderlander moeten ze minstens 120 punten halen om hun inburgeringsdiploma te halen. Openluchtmuseum ontwikkelde dit interdisciplinaire project samen met een klankbordgroep docenten. 

Young stars in Leiden

door Joke Elzinga, p. 62-63
Een bespreking van de tentoonstelling met eindexamenwerk beeldende vormgeving van HAVO en VWO leerlingen in Leiden.

Boeksignalementen

door Petra Faber, p.64

Recensies

door Henk Langenhuijsen en Paul Rooyackers, p.65

Trefwoorden

- kunsteducatie - cultuureducatie - theatereducatie - muziekonderwijs - beeldende vorming - erfgoededucatie - danseducatie - docenten - basisonderwijs - mbo - hbo - burgerschap - muziek - theater - sociaal engagement - onderwijs2032

http://www.lkca.nl/informatiebank/het-nieuwe-burgerschap
















http://burgerschapindeschool.nl/de-burgerschapsopdracht-wat-moet-en-wat-kan

Kijk vanuit een positief perspectief naar leerlingen en technologie.



Het nieuwe model voor 21e eeuwse vaardigheden bouwt voort op het oude, dat is ontwikkeld door Kennisnet. Een belangrijk verschil met het oorspronkelijke model is dat het onderwerp 'digitale geletterdheid' niet meer zelfstandig voorkomt. Het is uitgesplitst in de 4 zelfstandige vaardigheden: ict-basisvaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden (het omgaan met grote hoeveelheden informatie) en computational thinking.






https://www.kennisnet.nl/artikel/nieuw-model-21e-eeuwse-vaardigheden/

















Bestuurders en schoolleiders voorzien in de komende jaren een sterk aanhoudende toename van ict-toepassingen. Dit zorgt voor een groot verschil tussen de wensen van deze leidinggevenden en het gebruik door leraren.
Bestuurders en schoolleiders hechten veel waarde aan gesprekken met leerlingen over veiligheid op het internet. Ook instructies, over hoe zij kunnen omgaan met sociale media, vinden zijn belangrijk. In de praktijk blijkt dat juist ouders hier een belangrijke rol vervullen.
Om de ambities van bestuurders en schoolleiders waar te maken, moeten scholen beschikken over voldoende computerapparatuur en een goede internetverbinding. Het allerbelangrijkste is een leraar die gevarieerd lesgeeft. Want juist de leraren die verschillende manieren van lesgeven beheersen, zijn voor leerlingen de beste garantie op succes. 
https://www.kennisnet.nl/artikel/de-leraar-die-varieert-profiteert-het-meest-van-ict/









‘Kijk vanuit een positief perspectief naar kinderen en technologie’
M. de Winter.
PODCAST door