Op het centrale plein zelf, het Friedrichsplatz, staat wél een speciaal documenta-kunstwerk: het 'Parthenon van boeken' van de Argentijnse kunstenares Marta Minujín. Het is een tempel, precies zo groot als het Parthenon in Athene, die bekleed is met boeken die in de loop van de geschiedenis verboden zijn (geweest). Geen bijzonder mooi of origineel kunstwerk, het gaat om het concept. Uit een lijst van zo'n 70.000 titels kon het publiek vanaf vorig jaar eigen boeken doneren, aan het eind van de tentoonstelling zullen de boeken worden uitgedeeld.
Het Parthenon-kunstwerk staat op de plek waar de nazi's in 1933 tweeduizend boeken hebben verbrand. En Minujín heeft het werk al eerder uitgevoerd: in 1983 in Buenos Aires, kort na de val van de Argentijnse militaire junta. Zo'n ketting van met elkaar verbonden historische symbolen die misschien wel sterker zijn dan het kunstwerk zelf, is typerend voor deze documenta: het standpunt zit besloten in die geschiedenis. En is dus nogal lastig te benoemen, laat staan zichtbaar te maken in een kunstwerk.
Retrieved from https://www.trouw.nl/cultuur/documenta-14-veel-kritiek-toch-gaan-zien~a3109788/
De Documenta is het politieke en sociale geweten van de internationale hedendaagse kunstwereld. Dat is zij al sinds 1955, toen de Duitse kunstenaar en tentoonstellingsmaker Arnold Bode de eerste aflevering van de vijfjaarlijkse monstertentoonstelling maakte. Bodes concept van de Documenta was, na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, een manifestatie van een grote internationale dialoog en universele idealen, zoals die gestalte krijgen in de contemporaine kunst. En dat is zo gebleven. Aanvankelijk was ‘internationaal’ vooral ‘westers’. De omslag van westerse naar wereldwijde kunst, weg van het eurocentrisme, vond alweer twintig jaar geleden plaats, met de Documenta van Catherine David.
Adam Szymczyk (1970), de Poolse artistiek leider van de veertiende aflevering, heeft een ware tour de force verricht door de Documenta voor het eerst in haar geschiedenis op twee plaatsen te laten plaatsvinden, te beginnen in Athene (nog tot 16 juli) en daarna in Kassel. Het is zijn kritische antwoord op het machtige Duitsland dat Griekenland economisch in gijzeling houdt. Szymczyk wordt gedreven door het verlangen om middels de kunst in te grijpen in de echte wereld. In zijn woorden:
„Door inheemse praktijken en kennis van over de hele wereld via Athene naar Kassel te brengen willen we de chauvinistische, blanke en mannelijke, nationalistische, kolonialistische manier van zijn en denken, die nog steeds de wereldorde domineert, bevragen.”
Retrieved from https://www.nrc.nl/nieuws/2017/06/13/in-kassel-is-kunst-een-politiek-programma-11067837-a1562803
Geen opmerkingen:
Een reactie posten