Verzamelen vrij werk: Dofinarium in opspraak door onderzoeksprogramma Rambam

Verzamelen voor vrije opdracht animals in distress:

Vandaag staat er in de Volkskrant dat het Dolfinarium dicht zou moeten vanwege omstreden praktijken.
Het park mag wilde dieren houden vanwege het educatieve aspect.
Wereldwijd worden momenteel massaal parken gesloten.

Ambivalent.

We zijn groot geworden in een cultuur waar het gewoon is om de dierentuin, het circus en andere zaken waar dieren in gevangenschap (boerderijen, kinderboerderijen, asiel) leven te bezoeken. Dagje uit met de familie, al zwalkend langs de hokken en verblijven.

Domesticatie is het proces waarmee de mens dieren en planten zodanig van eigenschappen verandert dat deze steeds meer aangepast raken aan het leven dichtbij en in dienst van de mens.

-in hoeverre is het erg?- uitgangspunt. (aanpak Isa Genzen)

Zonder tekst,

door beelden,

reactie op,

mens en dier in cultuur.

9 december 2015 

Het werd niet alleen verboden om met de dieren op te treden, maar ook om ze met het circus mee te laten reizen. En dat laatste leidt, in het geval van de olifanten, tot een paradox: de circussen mogen ze niet bij zich houden, maar weten niet wat ze er dan wél mee zouden moeten doen. Want waar kan een oude olifant terecht?

„Op 11 september kregen wij een mail van het ministerie”, zegt Jan Hoekstra van circus Renz Berlin. „Dat het verbod 15 september zou ingaan.”

Carla en Rhani werden halsoverkop naar Duitsland gereden, naar het verblijf waar het circus straks overwintert. Daar ging het mis. Zonder de andere dieren om zich heen stopten ze met eten en drinken, ze verzwakten rap. Na drie weken ging Rhani liggen – zorgelijk voor een olifant. Ze stond niet meer op. Hartfalen. Stress lijkt een factor, concludeerde een Duitse dierenarts. Carla werd meteen naar het circus teruggehaald. Zij knapte op.

Dáár ligt het probleem, zegt Peter Klaver, gespecialiseerd in bijzondere dieren. „Olifanten leven in een zeer hechte familiegroep. Normaal zijn dat soortgenoten, hier zijn dat de circusmensen en -dieren geworden. Olifanten vormen banden voor het leven. Deze dieren zijn nu zo oud... Ze nu nog uit de ‘familie’ trekken, hun routine breken, is voor hen een kwelling.”

Het zijn geen konijnen

Ook Buba, de Afrikaanse olifant van circus Freiwald, stopte met eten in haar winterverblijf. En ook Buba is terug bij het circus. Dat mag nog even. In oktober spande Renz Internationaal een kort geding tegen de staat aan. De handhaving van het verbod werd opgeschort tot 3 januari. Tot die tijd mogen de circusdieren nog meereizen. „Daarna”, zegt Jan Hoekstra, „zitten we met hetzelfde probleem.”

Renz Berlin dient vandaag een verzoek in bij staatssecretaris Van Dam om in elk geval voor Carla een uitzondering te maken. De brief is mede ondertekend door Peter Klaver, olifantenexpert Marjo Hoedemaker en opvangkenner Ferdinand Merriënboer.

Wat zijn de alternatieven voor een oude olifant? „Alleen in hun hok kwijnen ze weg, en een olifantenopvang ís er simpelweg niet”, zegt Klaver. Niet in Nederland, en niet in de rest van Europa. „Dierentuinen willen de oudjes ook niet meer hebben. Dus wat dan? Een verblijf bouwen kost algauw 5 tot 10 miljoen. Het zijn geen konijnen: ze eten voor 25 euro per dag. Je moet ze verwarmen, 50 euro per dag. En een verzorger erbij, 100 euro per dag.”

Hij neemt het de overheid kwalijk dat er wel per direct een maatregel wordt ingevoerd, maar er niet is nagedacht over de gevolgen. „Voor tijgers is dat niet zo’n probleem, dat zijn grotendeels solitaire dieren. Ook zebra’s kun je altijd wel ergens kwijt. Maar olifanten zijn gevoelig en sociaal.”

Ook David van Gennep, directeur van stichting AAP, één van de initiatiefnemers van het verbod, zegt dat de overheid „een gebaar had kunnen maken”. Maar hij rekent de circussen ook aan dat zij geen contact met de opvang zoeken. „We hebben altijd gezegd dat we willen meedenken over oplossingen.” Die tijgers van Belly Wien, zegt Van Gennep, zijn van een andere orde. „Als het circus zich zou melden, dan vangen wij ze volgende week op.” Het circus heeft zijn vijf tijgers inmiddels naar Frankrijk overgebracht, waar ze wel zijn toegestaan.

Of een olifant anno 2015 thuishoort in een circus? Nee. „Wij zijn niet tegen het verbod”, zegt Jan Hoekstra. „We treden ook niet langer met Carla op. Maar we hebben nu gezien wat er gebeurt als we haar weghalen.”

De vijf overgebleven circusolifanten in Nederland zijn allen oudjes. Neem Carla en Rhani, zij kwamen in 1966 als kalf bij het circus. Een olifant wordt in gevangenschap zo’n 60 jaar. Het is hier al tientallen jaren niet toegestaan om een olifant aan te kopen. „Het probleem zou zichzelf oplossen”, wil Hoekstra maar zeggen.

Hij wijst op de kamelen, die Carla inmiddels als een komisch grote herdershond aan het opdrijven is geslagen. „Dit is Carla’s kudde. Laat haar hier haar leven uitleven.”

Mail de redactie